لزوم جریمه مالیاتی بانکهای متخلف در قانون جهش تولید مسکن
در دهه ۵۰، نیاز به احداث واحدهای مسکونی ارزان برای عموم و ساخت مجتمع‌های مسکونی برای کارگران کارخانجات بزرگ، اسکان حاشیه‌نشینان شهرهای بزرگ و اقشار اجتماعی با توان مالی کم، صنعت پیش‌ساختگی ساختمان را وارد بازار ایران نمود. به این ترتیب کارخانه‌هایی همراه با فن‌آوری، تکنولوژی و طرح معماری مربوط به خود، از کشورهای دیگر مانند روسیه و دانمارک احداث شدند. فن‌آوری‌های جدیدتر در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ مانند سازه‌های پیچ و مهره‌ای فولادی و قالب‌های تونلی جای خود را در این بازار باز کردند. در دوران حاضر، سازه‌های سردنورد شده فلزی، قالب ماندگار و لوح‌های سه بعدی و غیره نیز با کسب مجوزهای لازم از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مجوز حضور در بازار ساخت و ساز را پیدا کرده‌اند.
برخی شرکت‌ها نیز با بهره‌گیری از دانش و تجربه حرفه‌ای خود، اقدام به ابداع روش‌هایی برای تولید قطعات ساختمانی و تسریع عملیات اجرایی نمودند. این روش‌ها به طور معمول صرفاً توسط همان شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد عمومی‌آن محدود است.
در حال حاضر تقریباً کلیه مصالح و اجزای ساختمانی برای احداث بناهای متعارف در کشور تولید می‌شود. مصالح و اجزای ساختمان ویژه که در بناهای خاص استفاده می‌شود، از طریق ورود محصول‌های خارجی تامین می-گردد. برای جبران کمبود تولید داخلی و ارائه تنوع بیشتر محصولات خارجی نیز وارد می‌شود. ضمن آنکه متاسفانه کیفیت نامناسب برخی از تولیدهای داخلی، مصرف‌کننده را به سمت محصول مشابه خارجی سوق می-دهد.
تصویر اجمالی ارائه شده از صنعت ساختمان نشانگر ظرفیت بالقوه تولید صنعتی مصالح و اجزای ساختمان در کشور است که می‌تواند دستمایه صنعتی‌سازی ساختمان گردد. تولید صنعتی ساختمان به معنای تولید انبوه بنا در مجموعه‌های ساختمانی (به طور عمده مسکونی) با روش‌هایی است که ساخت سریع با را بهره‌گیری از فن‌آوری‌های ویژه میسر می‌سازد. همانگونه که در ابتدا اشاره شد این تجربه از دهه ۵۰ شمسی تاکنون وجود داشته و شهرک‌ها و مجتمع‌های مسکونی مختلفی به این ترتیب ساخته شده‌اند.
نکته قابل ذکر این است که همه این مجموعه‌ها در قالب پروژه‌های مشخصی شکل گرفته‌اند و تاثیری در روند صنعتی‌سازی احداث ساختمان در بازار عمومی‌ساخت و ساز کشور نداشته‌اند. بدون وجود این پروژه‌ها، بازار ساختمان (از تولید کننده – طراح- سرمایه‌گذار و مصرف‌کننده) راه خود را ادامه می‌دهد. تاثیرگذاری دانش و تجربه سازندگان صنعتی ساختمان بر بازار و یا همراهی و تاثیر تولیدکنندگان مصالح و اجزای ساختمان بر انبوه-سازان به روش صنعتی، بسیار محدود و در قالب رفع نیازهای روزمره و پروژه‌‌محور بوده است. از دیگر سو، روش‌های تولید صنعتی ساختمان که در حال حاضر مجوزهای لازم را برای اجرای پروژه‌ها از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن دریافت کرده‌اند، محدود به اجرای سازه بوده و سیستم اجرای نازک‌کاری و تاسیسات به همان روال ساختمان‌سازی متعارف انجام می‌گردد. یکی از شعارهای تولید صنعتی ساختمان، سرعت اجرا است که سرعت اجرا در بخش سازه اتفاق می‌افتد. در ساختمان‌های متعارف سریع‌ترین مرحله اجرا، برپایی سازه است. سفتکاری، اجرای نما، نازک‌کاری و تاسیسات، زمان‌بر، هزینه‌بر و نیازمند نظارت‌های دقیق‌تر است.
مشکلات اجرا در این مرحله از ساخت، در بسیاری از مواقع صرفه‌جویی زمانی در تولید صنعتی ساختمان را از بین می‌برد. دقیقاً در همین نقطه است که شکاف بین «صنعت ساختمان» و «صنعتی‌سازی تولید ساختمان» آشکار می‌شود. جدا بودن اجرای نازک‌کاری و تاسیسات از روند تولید صنعتی ساختمان، سرعت و کیفیت اجرا را کاهش می‌دهد.
شعار اصلی تولید صنعتی ساختمان: سرعت اجر
در بخش سازه
سفتکاری، اجرای نما، نازک‌کاری و تاسیسات
زمان‌بر، هزینه‌بر و نیازمند نظارت‌های دقیق‌تر
برای اتصال «صنعت ساختمان» به «صنعتی‌سازی تولید ساختمان» پیشنهادهای زیر می‌تواند راهگشا باشد.
۱- تدوین قوانین و مقررات و دستورالعمل‌های اجرایی برای محصولات ساختمانی تا امکان هماهنگی با یکدیگر برای استفاده در یک نظام صنعتی‌سازی مدولار را داشته باشند. ابلاغ و اجرای نظام هماهنگی مدولار که بیش از ۲ دهه است تدوین شده برای نیل به این منظور ضروری است.
۲- تدوین مقررات و آئین‌نامه‌هایی که نظام صنعتی‌سازی ساختمان را تسهیل می‌نماید. بازنگری مقررات ملی ساختمان مبحث ۱۱، تطبیق فهرست بهای کارهای ساختمانی سازمان برنامه و بودجه با روند اجرای پروژه‌های صنعتی، اصلاح سیستم بانکی برای اعطای تسهیلات به سازندگان بر اساس مراحل تولید و اجرا که منطبق با روش احداث صنعتی باشد، از جمله اقداماتی است که روابط فنی و اجرایی را تسهیل می‌نماید.
۳- آموزش مهندسان و تکنسین‌های معماری و ساختمانی برای طراحی و اجرای ساختمان‌ها به روش صنعتی نیازمند برنامه‌ریزی آموزشی جدید است که در دانشگاه‌ها و یا دوره‌های آموزشی تکمیلی باید تحقق یابد.
۴- تشویق مهندسان مشاور معماری برای ورود به عرصه تولید صنعتی ساختمان و تسهیل در اخذ صلاحیت‌های لازم از سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان پایه فکری و مهندسی صنعتی‌سازی ساختمان.
۵- تشویق شرکت‌های ساختمانی فعال در حوزه صنعتی‌سازی برای ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه و همکاری با مهندسین مشاور صاحب صلاحیت برای بروزرسانی و توسعه سیستم‌های ساخت موجود.
۶- ارائه مشوق‌های لازم (مالی- مالیاتی و غیره)به تولیدکنندگان مصالح و اجزای ساختمانی برای حضور در عرصه نظام صنعتی‌سازی ساختمان و رعایت دستورالعمل‌ها و ضوابط مربوطه.
۷- آگاهی‌رسانی به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بازار ساختمان بابت مزایای صنعتی‌سازی ساختمان و ایجاد انگیزه برای بهره‌برداری از این سیستم و بازار وسیع ساختمان انگیزه لازم به تولیدکنندگان مصالح و اجزای ساختمان را برای تطبیق تولیدات خود با نظام مدولار را می‌دهد.
۸- تدوین نظام کنترل کیفیت از مرحله تولید مصالح ساختمان تا تحویل بنای ساختمان به نحوی که مسئولیت تولیدکننده و مجری در هر مرحله مشخص شده و محصولی قابل اطمینان و دارای ضمانت‌های کافی در مرحله بهره‌برداری به دست مصرف‌کننده برسد. این نظام کنترلی جایگزین نظام نظارتی ساختمانی به روش فعلی خواهد شد.
۹- تسری صنعتی‌سازی ساختمان از مجموعه‌های ساختمانی بزرگ به تک بناها و یا مجتمع‌های کوچک به نحوی که امکان استفاده از اجزای ساختمانی مدولار متناسب با نیاز مصرف‌کننده و در تعداد محدود هم امکان‌پذیر باشد تا ارتقا کیفی ساختمان‌ها را بهبود بخشد.
۱۰- حضور فعال طراحان و مجریان سیستم‌های تاسیساتی در مجموعه‌هایی که با روش‌های صنعتی اجرا می‌شوند از طریق طراحی سیستم‌های تاسیساتی مدولار و استفاده از روش‌ها و مصالح نوین که سرعت و دقت اجرا را افزایش می‌دهد.
۱۱- تحقق نظام صنعتی‌سازی یک فرآیند چند وجهی است که بخش‌های مختلف جامعه را شامل می-شود و منحصر به تولیدکننده مصالح ساختمانی و سازنده نیست. وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها، وزارت صمت، وزارت بازرگانی، دانشگاه‌ها، بانک‌ها، سازمان برنامه و بودجه کشور، صدا و سیما و غیره در این فرآیند سهیم بوده و نقشی به فراخور وظایف ذاتی خود باید ایفا کنند تا زنجیره تولید مصالح، ساخت و بهره‌برداری بر ریل نظام صنعتی‌سازی ساختمان قرار گیرد و شاهد ارتقای کیفی و کمی‌صنعت ساخت و ساز در کشور باشیم.
دیدگاهتان را بنویسید