×
×

مدل هفت اس آراستگی (۷S) وتوسعه استاندارد های تکمیلی و نقش آن در صنعتی سازی ساختمان

  • کد نوشته: 2109
  • ۰۵ آبان ۱۴۰۴
  • 1 بازدید
  • ۰
  • مقدمه: بر پایه فرهنگ دیرینه نوروز و هفت سین و با استفاده از دانش روز مدیریت و نیز بیش از ۳۰ سال تجربه اجرایی در شرکت‌های تولیدی و خدماتی در کشور عزیزمان ایران، یک مدل علمی ‌و کاربردی تحت عنوان « هفت اس آراستگی « در سال ۲۰۱۰ توسط ناصر صادقی فرد طراحی شد، بر […]

    مدل هفت اس آراستگی (۷S) وتوسعه استاندارد های تکمیلی و نقش آن در صنعتی سازی ساختمان
  • مقدمه:
    بر پایه فرهنگ دیرینه نوروز و هفت سین و با استفاده از دانش روز مدیریت و نیز بیش از ۳۰ سال تجربه اجرایی در شرکت‌های تولیدی و خدماتی در کشور عزیزمان ایران، یک مدل علمی ‌و کاربردی تحت عنوان « هفت اس آراستگی « در سال ۲۰۱۰ توسط ناصر صادقی فرد طراحی شد، بر اساس این مدل و نتایج اجرای درخشان آن در چندین شرکت بزرگ و کوچک تولیدی و خدماتی در ایران‌،کتاب آن چاپ و در سال ۲۰۱۷ استاندارد سیستم مدیریت هفت اس آراستگی با کد INSO 22420 در ایران ثبت ملی شد. همچنین از سال ۲۰۱۱ به موازات اجرای مدل در ایران، مطالعات توسعه مدل به عنوان یک مدل بین المللی آغاز و در سال ۲۰۱۸ مدل توسعه یافته تحت عنوان “Sarina 7S “ طراحی و ثبت گردید. از همان ابتدا، کاربرد این مدل فراگیر به دلایل فنی و اقتصادی، بر صنعت احداث و صنعت ساختمان واقع گردید. همچنین براساس اصل اول این مدل که تعیین استانداردهای مورد نیاز در صنعت است، همزمان با بررسی استانداردهای اجباری، نیاز به استانداردهای تکمیلی مورد مطالعه قرار گرفته و به طور پیوسته تالیف استانداردهای تکمیلی و تعیین کاربرد آن‌ها طرح ریزی شده است.
    برای ایجاد یک ساختار قوی اجرایی، این مدل در چند شرکت تولیدی، صنعتی و نیز خدماتی صنعت احداث و صنعت ساختمان در کانادا اجرا و نتایج بسیار ارزشمندی حاصل شد. اکنون با بومی‌سازی این استانداردها و متناسب با زیرساخت‌ها و ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، فنی، اقتصادی، و منطقه‌ای در کشور عزیزمان ایران، در این مقاله به تشریح چگونگی توسعه استانداردهای تکمیلی و نقش آن در صنعتی سازی ساختمان می‌پردازیم.

    معرفی مدل ایرانی هفت اس آراستگی:
    نوروز یعنی نو شدن زندگی همراه با نو شدن سال و نو شدن طبیعت، و چیدن سفره هفت سین که هر کدام از اجزا آن دارای مفهوم و پیام و سمبل خاصی به معنی هفت بعد مفهومی‌ برای زتدگی نو و سال نو است. این فرهنگ و سنت بسیار دیرینه از چنان ارزش و اهمیتی برخوردار است که می‌تواند برای مباحث مدیریتی نیز الگو ساز باشد. به همین دلیل با این الگوبرداری و نیز متناسب با علوم و دانش روز مدیریت جهان و نیز سال‌ها تجربه حاصل از استقرار سیستم‌ها و مدل‌های مدیریتی‌، مدل ملی و میهنی ایرانی را تحت عنوان « هفت سین / هفت اس آراستگی « طراحی نمودیم.
    همانطور که در الگوی مدل هفت سین/اس آراستگی مشاهده می‌کنید، این هفت اصل به شرح و کاربرد زیر طراحی شده است:
    ۱- ساختار استانداردهای آراستگی: یعنی برای زیبایی بصری نیاز به ساختارهای دیداری است تا بهترین نتیجه با مناسب ترین هزینه و یا سرمایه گذاری حاصل گردد، این ساختارها را استاندارد می‌نامیم.
    ۲- ساختار سیستم آراستگی: همانطور که اجزای بدن انسان در ارتباط با یکدیگر بهترین عملکرد را دارند، اجزای یک کارخانه، یک بیزینس، یک ساختمان و… بر مبنای استانداردها نیز باید مرتبط با هم و مکمل هم زیبایی و کاربرد لازم را ایجاد کنند.
    ۳- سرآمدی در آگاهی: پرسنل یک کمپانی، اعضای یک خانواده، افراد یک تیم یا بیزینس و….. تا زمانی که از استانداردها و ساختار سیستمی‌آن‌ها آگاهی لازم و کافی نداشته باشند از عملکرد مناسبی برخوردار نخواهند بود.
    ۴- سواکردن: بر مبنای استانداردها و در قالب ساختار سیستمی‌ و توسط افراد آگاه، می‌توان ضروری و غیرضروری را از یکدیگر جدا کرده و بر اساس مدیریت اولویت‌ها اقدام به تعیین کاربرد هر یک از آن‌ها کرد.
    ۵- سامان دادن: اکنون وقت آن رسیده است که هر چیزی در جای خود قرار گیرد. دور نگه داشتن غیر ضروری‌ها از محیط کار و زندگی، قراردادن ضروری‌ها به ترتیب اهمیت و اولویت کاربرد
    ۶- سپیدی و پاکیزگی: حال که بر اساس استانداردها و در قالب طرح سیستمی‌ هر چیزی در جایگاه خود قرار گرفت، می‌بایست با تعیین روش‌های نظافت و زیباسازی، جلوه خوبی به هر کس و هر چیزی که در محیط کار و زندگی وجود دارد، داده شود.
    ۷- سرآمدی در فرهنگ: با اجرای شش سین قبلی شرایط مناسب در محیط کار و زندگی ایجاد می‌شود و اکنون با تکرار این عادت‌های درست، فرهنگ آراستگی ایجاد می‌شود و همچون تاریخ و فرهنگ و هنر ایران زمین جاودانه می‌شود.
    لازم به توضیح است که برای هر کدام از اصول هفت گانه از یک رنگ از رنگ‌های اصلی هفت گانه استفاده شده است. به این ترتیب مدل ایرانی هفت اس آراستگی به سادگی و زیبایی و اثربخشی برای هر فرد، در هر خانه و ساختمان، برای هر کارخانه، هر بیزینس، هر بخشی از جامعه،… قابل اجرا می‌باشد.

    مدل و الگوی هفت اس آراستگی

    معرفی مدل بین المللی ۷S :
    پس از طراحی مدل ایرانی هفت سین/اس آراستگی و اجرای آن در سازمان‌های مختلف تولیدی و خدماتی در کشور عزیزمان ایران و کسب تجربه‌های بسیار ارزشمند، طراح مدل ( ناصر صادقی فرد) بر آن شد تا این مدل را متناسب با دانش روز دنیا و کاربردهای علمی، فنی و اقتصادی در کشور کانادا توسعه داده و به عنوان یک مدل بین المللی که بر اساس یک مدل ایرانی طراحی شده است، به جامعه جهانی معرفی نماید. نتیجه این تحقیق و مطالعات گسترده و کاربردی، طراحی مدل (۷S) است که به دلیل شباهت اسمی‌آن با مدل McKenzie 7S Model به عنوان « Sarina 7S model » معرفی شده است که در این مقاله و در نزد هموطن‌ها با نام « مدل هفت اس آراستگی (۷S) » نام برده می‌شود. همانطور که در مدل و الگوی ۷S مشاهده می‌نمایید این هفت اصل یا هفت عنصر با نام‌های انگلیسی که ابتدا با حرف S شروع می‌شوند نام گذاری شده است.

    کاربرد استانداردها در مدل هفت اس آراستگی ۷S :
    استانداردها از نظر نوع کاربرد به دو گروه: استانداردهای اجباری Mandatory Standards و استانداردهای تکمیلی Standards Complementary تقسیم می‌شوند، استانداردهای اجباری از طرف سازمان‌های مسئول، لازم الاجرا است و بنابر این خواسته یا ناخواسته به مرحله اجرا گذاشته می‌شود. ولی استانداردهای تکمیلی که اغلب بسیار کاربردی‌تر و موثرتر و از بعد اقتصادی مفیدتر هستند مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرند، ما در این مدل ضمن رعایت استانداردهای اجباری، تعداد بسیار زیادی (بیش از یکصد عنوان) استانداردهای تکمیلی را شناسایی و یا تالیف کرده‌ایم تا در طراحی و اجرای سازمان‌ها و ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برخی از این استانداردهای تکمیلی که در مدل ۷S به عنوان راهنما در فرایندهای صنعت احداث و صنعت ساختمان شناخته می‌شوند عبارتند از: استاندارد رنگ‌ها، استاندارد کنترل آلودگی‌ها در ساختمان، استاندارد طراحی دفتر کار و کتابخانه در ساختمان، استاندارد چیدمان و قفسه بندی، استاندارد کنترل صدا در ساختمان، استاندارد روشنایی در بخش‌های مختلف، استاندارد طراحی بهینه فضا‌های کاری و زندگی، استاندارد زیباسازی، استاندارد دسترسی‌ها،… و ده‌ها استاندارد دیگر در این گروه.

    کاربرد مدل هفت اس آراستگی (۷S) در شرکت‌های تولیدی و صنعتی:
    مدیران و صاحبان کمپانی‌های تولیدی و خدماتی بزرگ و متوسط اغلب با اجرای سیستم‌ها و مدل‌های پیچیده، نه تنها به دستاوردهای زیادی دست پیدا نمی‌کنند بلکه به دلیل عدم تغییر و تحول ویژه در شرایط فیزیکی و ظاهری و بصری سازمان خود، از بی نتیجه بودن اجرای آن مدل‌ها سرخورده و ناامید می‌شوند. در حالی که با اجرای مدل هفت اس آراستگی (۷S) نه تنها به ساختار سیستمی ‌بسیار ساده و کاربردی و چابک مسلط می‌شوند، بلکه شرایط فیزیکی و ظاهری سازمان اعم از بخش‌های تولیدی و یا واحدهای ستادی و دفتری دگرگون شده و بسیار زیبا خواهند شد. این تغییرات برای کارکنان و مشتری‌ها رضایت و حس تعلق بیشتری نسبت به سازمان ومحیط کار می‌دهد. تجربه اجرای این مدل در بیش از ۲۰ شرکت تولیدی و خدماتی بزرگ ( صنایع سیمان، خودرو، فولاد، الکترونیک، طراحی و مهندسی، آموزشی،… ) در ایران و کانادا نشان دهنده این نکته مهم است.

    کاربرد مدل هفت اس آراستگی (۷S) در بیزینس‌های کوچک:
    یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این مدل، کاربرد آن در هر دو گروه سازمان‌های تولیدی و خدماتی، بزرگ و متوسط و کوچک، انتفاعی و غیر انتفاعی، خصوصی و دولتی،…است، از سال ۲۰۱۸ که مدل توسعه یافته « هفت اس آراستگی (۷S) « در کانادا طراحی و نهایی شد، و در کانادا و در چندین شرکت تولیدی مثل AIP&P و APEX و شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی در صنعت ساختمان مثل EMTRON و نیز انجمن غیر انتفاعی مهندس‌ها و آرشیتکت‌های ایرانی و کانادایی MOHANDES اجرا شد و بر اساس ارزیابی سازمان‌های بیرونی، ممیزهای بین‌المللی، کارکنان سازمان و مشتری‌ها، نتایج درخشانی در شرایط ظاهری، زیبایی و آراستگی، ساختار سیستمی، نظم و انظباط محیط، اعتبار سازمانی ایجاد شده است. این کار در قالب یک طرح و برنامه کوتاه مدت و با هزینه بسیار کم و با همکاری فنی و اجرایی تیم مشاور و تیم مدیریت سازمان انجام شده است.
    نکته مهم در این بخش اینکه، ساختمان‌های موزون و شیک Elegant Building توسط سازمان‌های موزون و شیک Elegant Organization ایجاد می‌شود، بدین معنی که سازمان‌های صنعت ساختمان و ساختمان‌هایی که تولید می‌کنند می‌بایست از یک مدل تبعیت کنند.

    کاربرد مدل هفت اس آراستگی (۷S) و توسعه استانداردهای تکمیلی، در صنعتی سازی ساختمان:
    با توجه به اینکه در اغلب کشورها، از جمله کانادا و اقتصاد آن، صنعت ساخت‌وساز ( Construction Industry ) به طور عام، وصنعت ساختمان (Building Industry) به طور خاص، مهمترین و اساسی ترین رکن اقتصادی و موتور محرکه بسیاری ابعاد اقتصادی دیگر است، ما طرح بزرگ و مهم و بلندمدتی برای کاربرد مدل هفت اس آراستگی (۷S) در صنعت ساختمان داریم، طرحی که نه تنها برای همه کسانی که برای خرید و نگهداری و استفاده از خانه خود از آن بهره‌مند می‌شوند بلکه می‌تواند جامعه، مهندس‌ها، و آرشیتکت‌های ایرانی را به جایگاه و رتبه اول در صنعت ساختمان در دیگر کشورها ارتقا دهد. همچنین در کشور عزیزمان ایران، برای گذر از تولید و احداث ساختمان‌ها به روش سنتی که اکنون وجود دارد، به صنعتی سازی ساختمان‌ها، طرح ریزی فرایندها بسیار ضروری است.
    در مدل Sarina 7S و اجرای آن در قالب صنعتی سازی ساختمان‌ها، تعداد ۱۲ فرآیند طرح ریزی و پیشنهاد شده است، برای صنعتی سازی ساختمان، اجرای این فرایندها به طور ساختار یافته و پیوسته بسیار مهم و موثر می‌باشد. این فرایندها از مرحله انتخاب لوکیشن یک پروژه، طراحی و مهندسی و محاسباتی، تامین کالا و خدمات و محصولات، اجرای عملیات نصب و راه اندازی، مستندسازی، کنترل‌ها (نظارت، بازرسی، ممیزی، ارزیابی، ارزشیابی)، تکمیل کاری، انتقال ارزش‌ها، و بهره برداری ساختمان / ساخته را تحت پوشش ساختار فرایندی و سیستمی‌ قرار می‌دهد.
    یکی از زیرفرایندهای ساختار یافته، ارزشمند و مهم در صنعتی سازی ساختمان‌ها، توسعه ایجاد و کاربرد استانداردهای تکمیلی است. استانداردهای تکمیلی می‌تواند در ۵ بعد مهم و مرتبط با یکدیگر( بهداشت، ایمنی، محیط زیست، کیفیت، قوانین- Health, Safety, Environment, Quality, Legal ) نقش راهنما را ایفا نماید. این استانداردها که با استفاده از رفرنس‌های علمی ‌و کاربردی ملی و بین‌المللی تدوین شده‌اند برای کاربردهای طراحی و محاسباتی، تصمیم گیری، سرمایه‌گذاری، و اجرایی کاربرد دارند.
    به این ترتیب ساختار مدل Sarina 7S و با استفاده از استاندارهای تکمیلی طرح ریزی و تالیف شده، به همه اعضای یک سازمان تولیدی و خدماتی فعال در صنعت احداث و ساختمان، و نیز سرمایه گذاران و سازندگان آن یاری خواهد داد تا برای تحقق صنعتی سازی ساختمان و احداث ساختمان موزون و شیک Elegant Building به روش صنعتی فعالیت نمایند.
    منطقا این فعالیت می‌بایست با شاخص‌های فنی و مهندسی و البته اقتصادی قابل اندازه گیری باشند تا نشان دهنده موفقیت آن‌ها از بعد بهره‌وری باشند.
    کسانی که در این طرح و مدل به عنوان طرف علاقمند می‌باشند عبارتند از: سرمایه گذارها، بیلدرها، صاحبان بیزینس‌ها، تولید کنندگان مواد اولیه و محصولات ساختمانی، بازرس‌ها و ارزیاب‌ها، صاحبان خانه، و دیگر ( یعنی همه ما)، چرا که کاربرد مدل و استانداردهای آن از خرید خانه، سرمایه گذاری ساخت، بازسازی،….. تا فروش را شامل می‌شود.

    در اینجا چند مثال مرتبط با این کاربرد‌ها را معرفی می‌کنیم:
    برای خرید خانه از مدل فنی ارزیابی با ۴۰ شاخص اصلی و البته بسیار ساده و کاربردی استفاده می‌شود.
    برای بازسازی و تعمیرات خانه از استانداردها و راهنماهای آراستگی استفاده می‌شود.
    برای طراحی کامل و ساخت خانه از اطلاعات فنی و اقتصادی متناسب با هر پروژه استفاده می‌شود.
    بر اساس اصول ارگونومی ‌محصولات طراحی و تولید می‌شود، مثل کابینت‌ها و…
    بر اساس اصول زیبایی شناسی، نمای ساختمان، محوطه بیرونی و فضای داخلی طراحی می‌گردد.
    بر پایه نتایج آخرین تحقیقات علمی ‌برای کاربری فضا‌های مختلف خانه و پروژه‌ها طرح ریزی می‌گردد.
    بر پایه نتایج تحقیقات علمی‌ مواردی مثل COVID 19‌، طراحی فضا و جریان هوا و کنترل ویروس انجام می‌شود.
    بر اساس شاخص‌های اقتصادی مثل صرفه جویی انرژی، مدیریت نگهداری، تجهیزات نصب و کاربری می‌شود.
    بر اساس شاخص‌های بهداشت و ایمنی، طراحی داخلی و دسترسی‌ها انجام می‌شود.
    پس از اجرای پروژه در ساختمان و به منظور بررسی نتایج اقدامات اجرایی، ارزیابی ساختمان انجام و ضمن معرفی نقاط قوت و مزیت‌های ساختمان که در فروش آن بسیار موثر است، فرصت‌های بهبود نیز گزارش و در صورت کسب امتیاز لازم‌،گواهینامه “Elegant Building” اعطا می‌شود.
    در خصوص بیزینس‌ها هم پس از ارزیابی و در صورت کسب امتیاز لازم، گواهینامه “Elegant Organization” اعطا می‌شود.
    برای مرحله بهره برداری از ساختمان‌ها، بر پایه استانداردها و شناسنامه تهیه شده برای ساختمان، طرح مدیریت بهره برداری تهیه و اجرایی می‌شود.
    با توجه به اینکه مهمترین شاخص اندازه گیری نتایج عملکرد، شاخص اقتصادی است، بنابر این اقدامات انجام شده می‌بایست ایجاد ارزش افزوده نموده و با کمترین مقدار هزینه و با تعیین اولویت‌ها، بیشترین و بهترین خروجی را داشته باشد که برای آن فرمول و روش کاربردی تعریف شده است.
    این‌ها چند مثال از کاربرد مدل هفت اس آراستگی (۷S) در صنعت ساختمان است که از کوچکترین اقدامات در ساختمانی که مالک و ساکن آن هستیم تا بزرگترین نتایج سرمایه گذاری‌ها را با شاخص‌های بهره وری حاصل می‌کند.

    مراجع:
    – Business Excellence Model (EFQM) – European Evaluation Model
    – Environmental management System (ISO 14001-2015) – International Standard
    – Quality Management System (ISO 9001-2015)- International Standard
    – Health and Safety Management System (ISO 45001-2018)-International Standard
    – Total Management System (TMS) ISIRI 130000 – Author: Nasser Sadeghi Fard
    – Orderliness Management System (OMS) INSO 22420 – Author: Nasser Sadeghi Fard

    برچسب ها

    نوشته های مشابه

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *