۱۰ میلیون سرپرست خانوار اطلاعات خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت نکردهاند
در راستای اندیشه‌ورزی برای توسعه صنعتی ساختمان، نخستین کرسی ترویجی نظریه‌پردازی با موضوع فقدان رویکرد کل‌نگر به صنعتی‌سازی ساختمان در ایران در تاریخ ۷ خرداد از ساعت ۹ تا ۱۲ در سالن امین الضرب ساختمان شماره ۳ اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این کرسی بابک داریوش معمار، استادیار و رئیس موسسه پژوهشی شیخ بهایی به ارائه مطالب پرداخت و عبدالرضا فرید نائینی رئیس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان، سرابندی سرپرست اسبق مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی به عنوان منتقد و جعفر قرائتی ستوده دبیر انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان به عنوان مدیر کرسی مشارکت کردند و سایر مدعوین به ارائه نکات و سوالات خود در خصوص موضوع مطروحه پرداختند. قرائتی ستوده در ابتدای این نشست اظهار داشت: سلسه کرسی‌های ترویجی نقد و بررسی را در انجمن پیگیری می‌کنیم؛ چرا که در حوزه صنعتی‌سازی ساختمان نیاز به گفتمان داریم. از این رو بحث کل‌نگری به صنعتی سازی ساختمان را در این کرسی مطرح می‌کنیم.
لزوم کل‌نگری به صنعتی‌سازی ساختمان در ایران
بابک داریوش در این جلسه با تعریف مفهوم کل‌نگری گفت: کل‌نگری، کل‌گرایی یا اصالت کل به تفکر و نگرشی گفته می‌شود که بر اساس آن تعیین و تبیین تمامی صفات و ویژگی‌های سامانه‌ها به تنهایی و با مطالعه مولفه‌ها و اجزای متشکله آن میسر نیست؛ رویکرد سیستمی کل را متشکل از اجرا می‌داند و اجزا با خصوصیات منحصر به فرد و مرتبط خود یک کل منسجم را تشکیل می‌دهند.
وی با اشاره به پیشینه کل‌نگری در ایران ادامه داد: کل‌نگری یا کل‌گرایی بعد از مدرنیسم و ورود تکنولوژی به ایران رنگ می‌بازد و رویکردهای جزءنگر تحت عنوان تفکر و رویکرد مهندسی به معماری و شهرسازی وارد ادبیات علمی معماری می‌شود، البته بیشتر توسط اساتید علوم انسانی صورت گرفت؛ از جمله دکتر عامری که می‌گوید آکادمی مهندسی آمریکا تاکید می‌کند که مهندسین امروز باید افرادی باشند که علاوه بر ریاضیات و علوم با مهارت‌های خلاقانه آشنایی داشته باشند و یکی از از شاخص‌های ارزیابی مهندسین میزان آشنایی آنها با اقتصاد و جامعه است.
داریوش هدررفت منابع از جمله انرژی، منابع معدنی، نیروی انسانی و زمان را چند عارضه صنعتی‌نشدن ساختمان‌سازی دانست و گفت: چون نظام کنترل کیفیت خیلی رایج نیست شاهد ساخته شدن ساختمان‌های با کیفیت پایین و پر از ابهام و اشکال هستیم.
عارضه‌های صنعتی‌نشدن ساختمان‌سازی
– هدررفت منابع از جمله انرژی، منابع معدنی، نیروی انسانی و زمان
– ساخته شدن ساختمان‌های با کیفیت پایین
– آسیب‌های اقتصادی در بعد خرد و کلان
– شکل‌گیری نظامات و سیستم‌های معیوب
– عدم توسعه دانش در ساختمان‌سازی
آلودگی مفهومی در تولید صنعتی ساختمان/ مصادیق کل‌گرایی در صنعتی سازی مطرح شود
در ادامه این کرسی عبدالرضا فرید نائینی رئیس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان با اشاره به اهمیت این کرسی‌ها اظهار داشت: فضای توسعه صنعتی ساختمان به دلیل اینکه تحقیقات زیربنایی درستی انجام نشده مملو از اصطلاحات دو پهلو و متضاد است که موجب سردرگمی در توسعه صنعتی ساختمان شده، سه دهه است در مورد صنعتی شدن ساختمان هیاهو می کنیم ولی هیچ نوع زیرساخت عملی و نظری مناسبی را نتوانستیم ایجاد کنیم به دلیل اینکه علی‌رغم داشتن نیروهای متخصص و تحصیلکرده در نظام دانشگاهی و جامعه مهندسی، گفتمان مناسبی را تعقیب نمی‌کنیم، در واقع فضای مناسبی برای گفتمان نداریم تا موارد را با هم تبادل کنیم و به اجماع برسیم. وی تاکید کرد: با توجه به این شرایط، کرسی‌ها دارای اهمیت زیادی هستند و پژوهشگران پشتیبانی کنند تا این شیوه گفت و گو و پژوهش را جلو ببریم و فضای آلوده تولید صنعتی را شفاف کنیم و زمان را تلف نکنیم، چراکه دیگر زمانی برای جبران نداریم. رئیس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان بیان کرد: از سال ۱۹۹۵ با تشکیل سازمان تجارت جهانی، اقتصاد جهان و سیاره زمین یکپارچه شده، اگرچه تنها کشوری که اقتصاد منسجم دارد و در این سازمان نیست کشور ایران است، البته هم‌اکنون عضو ناظر هستیم ولی همواره این امکان است که به عنوان عضو اصلی ورود کنیم، در حالی که آمادگی لازم را نداریم. یعنی ظرفیت رقابت با آنچه در جهان به ویژه در بخش ساختمان صورت می‌گیرد را نداریم. اگر نتوانیم این فرصت را ایجاد کنیم خسارت سنگین خواهد بود. با اینکه ترامپ مشکلاتی برای سازمان تجارت جهانی ایجاد کرد و هسته داوری را تضعیف کرد، ولی سنت رقابت باقی است، چراکه رقابت جهانی محصول سازمان نیست بلکه محصول جامعه دیجیتال و یکپارچه است و رقابت الزامی است.
لزوم مشارکت برای به نتیجه رسیدن طرح جامع صنعتی‌سازی ساختمان
در ادامه کرسی سرابندی سرپرست اسبق مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با اشاره به سابقه شکل‌گیری مرکز تحقیقات اظهار داشت: در سال ۱۳۵۲ بر اساس مصوبه هیئت دولت وقت که به تصویب مجلس شورای ملی رسید هسته‌ای به نام مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن به صورت سازمان مستقل تحت نظر هیئت امنا به وجود آمد. هیئت امنا متشکل از چهار وزیر به ریاست وزیر مسکن آن زمان دکتر توفیقی بود. مرکز کارش را بر اساس طرح اولیه ای که سازمان ملل داده بود، شروع کرد و بودجه آن را نیز یونسکو تامین می‌کرد؛ با انقلاب اسلامی وضعیت تغییر کرد؛ اولین وزیر مسکن انقلاب مهندس کتیرایی بازدید اجمالی از مرکز داشت و مهندس حسن تابش را مامور کرد تا مرکز تحقیقات را منحل کند، منتها تابش این کار را نکرد تا اینکه دولت موقت و کتیرایی رفتند و اینگونه شد که مرکز تحقیقات تداوم پیدا کرد. پس از مطرح شدن دیدگاه منتقدین، مدعوین به ارائه دیدگاه‌ها و سوالات خود پرداختند که اهم مطالب ارائه شده توسط حاضرین عبارتند از:
مشخص کردن معنا و منظور از کل‌نگری در صنعتی‌سازی
سلطانعلی مشاور توسعه فناوری نانو در صنعت ساختمان در مورد کل‌نگری گفت: وقتی کل‌نگری عنوان می‌شود باید مشخص شود که دنبال تفکر سیستمی هستیم یا دنبال کامل اندیشی یا اینکه کل نگری در مقابل جزءنگر مطرح می‌شود.
واحد درسی صنعتی‌سازی ساختمان به آموزش عالی اضافه شود
منصوری مدرس رشته معماری عنوان کرد: دغدغه و بحث مهم را با یک سوال مطرح می‌کنم اینکه در کل مقاطع تحصیلی هیچ واحد درسی در مورد صنعتی سازی ساختمان وجود ندارد و هیچ مهندسی نداریم که درس صنعتی‌سازی ساختمان خوانده باشد و اگر می‌خواهیم این موضوع پیگیری شود باید در آموزش عالی این درس گنجانده شود.
ارائه نظر در قالب ساختار و توجه به طرح اجرایی ضروری است
ناصر صادقی فرد از انجمن علمی استاندارد ایران با اشاره به کلی بودن مباحث اظهار داشت: گفت‌و گوها و بحث‌ها در این زمینه می‌تواند به شکل بی‌پایان ادامه پیدا کند، مگر اینکه از ابتدا به دو موضوع خاص توجه شود و افراد، اشخاص، سازمان‌ها و کمیسیون‌ها در این دو قالب شکل بگیرند یکی اینکه به تئوری‌ها و نظریه ها ساختار داده شود و در قالب ساختار نظرخواهی شود و بخش مهم دیگر طرح اجرایی است که در قالب این طرح‌ها می‌توان مشکلات را حل کرد.
مفهوم کل‌گرایی برای فهم بهتر انضمامی شود
شهرام حلاج پژوهشگر تاکید کرد: در اصل کل‌گرایی بدیهی است و برای فهم بهتر لازم است انضمامی شود.
لزوم تعامل ارگان‌های اجرایی و قانونگذار برای تبدیل پیشنهادات به سیاست‌های اجرایی در حوزه صنعتی‌سازی
غروی مهندس مشاور شرکت مهندسین مشاور آمودراه اظهار داشت: باید سیاست‌های اجرایی پیشنهاد شود و ارگان‌های اجرایی و قانونگذار تعامل کنند تا پیشنهادات به سیاست‌های اجرایی تبدیل شود و آنها را پیاده کرد تا از مفاهیم به مصادیق برسیم.
بسترسازی برای صنعتی‌سازی در سازمان برنامه و بودجه
عباسی از سازمان برنامه و بودجه گفت: در کمیته صنعتی‌سازی در مورد بسترسازی کار می‌کنیم و به دنبال این هستیم که یک گام به جلو برویم و در شهرها و شهرک‌های جدید، صنعتی‌سازی را آزمایش کنیم؛ همچنین درصدد هستیم تا به تعریف واحد و ساده‌تری برسیم.
استفاده از ظرفیت آیین‌نامه‌های مهندسی ارزش برای صنعتی‌سازی
یزدانی فعال صنعت احداث و عضو نظام مهندسی استان تهران گفت: از ظرفیت آیین نامه های مهندسی ارزش هم می توانیم بهره بگیریم؛ چراکه صنعتی‌سازی پاسخی برای مهندسی ارزش است.
دیدگاهتان را بنویسید